Monument verbouwen, herstellen of onderhouden

Het aanschaffen van of wonen in een woning die onder monumentenzorg valt, brengt een aantal rechten en plichten met zich mee. Hierbij kunt u denken aan subsidieaanvragen en aanvragen voor vergunningen.

Hoe werkt het?

Vergunning bij wijzigingen aan woning

Eigenaren, maar ook gebruikers van monumenten zijn verplicht het monument zoveel mogelijk in authentieke staat te houden. Voor alle eventuele wijzigingen aan het monument moet vergunning worden aangevraagd. Dat geldt overigens in principe voor het hele monument, dus niet alleen de voorgevel, maar ook de zijgevels, de achtergevel, bedaking, onderkeldering en het gehele interieur. Zelfs moderne aanbouwen kunnen onder de bescherming vallen.

Vergunning bij restauratie

Ook voor een restauratie van het monument dient een vergunning te worden aangevraagd. Een restauratie moet conform de daarvoor geldende voorschriften worden uitgevoerd.

Procedure aanvragen vergunning

Zowel bij rijks- als bij gemeentelijke monumenten moet de eigenaar, of, met toestemming van de eigenaar, de gebruiker bij de gemeente schriftelijk een vergunning aanvragen

Inhoud vergunningsaanvraag

Een vergunningsaanvraag tot wijziging van een monument moet worden ingediend met voorzien van aanzichten, plattegronden, doorsneden, detailtekeningen van de situatie voor en na de wijziging, alsmede een uitvoerige beschrijving van de werkwijze. Op aanzichten dienen ook de belendende panden te worden weergegeven.

Het laten uitvoeren van bouwhistorisch onderzoek kan een voorwaarde zijn voor de verlening van een restauratiesubsidie of de toekenning van een vergunning tot wijziging.

De ambtenaar monumentenzorg is graag bereid bij de aanvraag van subsidies en vergunningen te helpen. Ook kan deze van te voren de kaders aangeven waarbinnen één en ander mogelijk is. Neem dus te allen tijde contact met hem op.

  • Rijksmonument
    de vergunningaanvraag sturen wij door naar het samenwerkingsverband Cultuurhistorie van de Provincie in Arnhem. Het college adviseert de minister bij het besluit al dan niet een vergunning toe te kennen. Hiervoor heeft het college eerst zelf advies ingewonnen bij de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit.
  • Gemeentelijke monument
    het college beslist zelf over het al dan niet toekennen van een vergunning.

Monumentencommissie

Het welstand- en monumentenbeleid en het toezicht daarop maakt deel uit van het ruimtelijke kwaliteitsbeleid van de gemeente Tiel. Daarom is er een stadsbouwmeester en een monumentencommissie aangesteld. Zowel de stadsbouwmeester als de monumentencommissie bekleden een onafhankelijke positie, van waaruit ze burgemeester en wethouders van Tiel adviseren over de taken met betrekking tot de welstand en de monumentale aspecten van bouwwerken.

Heeft u een rijksmonument of een gemeentelijk monument?

Binnen de provincie Gelderland zijn twee categorieën monumenten, te weten rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Sommige provincies voeren nog een eigen monumentenlijst maar in Gelderland is dit niet het geval.

  • Gemeentelijk monument
    In het gemeentelijke monumentenbeleid blaast de provincie ook een toontje mee, met name als het gaat om de subsidiering van onderhoud en restauratie van het gemeentelijke monument. Er is daarbij sprake van koppelsubsidiëring. Zowel de gemeente als de provincie dragen bij.
  • Rijksmonument
    Monumenten op de rijksmonumentenlijst binnen de gemeente vallen onder de Monumentenwet 1988. Bij de handhaving en de uitvoering van die wet speelt de gemeente een belangrijke rol. De gemeente fungeert als het ware als de ogen en oren van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg:
    • De gemeente controleert of er niet zonder vergunning aan de rijksmonumenten wordt gewijzigd, legt deze werkzaamheden stil en informeert de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Ook controleert de gemeente of er volgens de verleende vergunning wordt gewerkt.
    • De gemeente heeft een loketfunctie bij aanvragen van subsidies en dergelijke in verband met onderhoud en restauratie. Bij de verstrekking van subsidies van rijksmonumenten speelt de provincie een belangrijke rol. Zij beheert de subsidiegelden die in het kader van het Besluit Rijkssubsidiering Restauratie Monumenten (BRRM) en het Besluit Rijkssubsidiering Onderhoud Monumenten (BROM) zijn vastgesteld een belangrijke rol.
    • De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering en handhaving van de gemeentelijke monumentenverordening, die van toepassing is op de monumenten op de gemeentelijke monumentenlijst.
    • De gemeente zorgt voor de uitvoering van het gemeentelijke subsidiebeleid ten aanzien van onderhoud en restauratie van de gemeentelijke monumenten. Ook hier is sprake van een loketfunctie.

Aanvullende informatie

Bouwhistorisch onderzoek

Monumentenzorg is er op gericht zoveel mogelijk van de historische bouwmassa van het monument te bewaren. Het laten uitvoeren van bouwhistorisch onderzoek kan een voorwaarde zijn voor de verlening van een restauratiesubsidie of de toekenning van een vergunning tot wijziging. Met name bij bouwhistorisch onduidelijke situaties kan bouwhistorisch onderzoek nodig zijn voorafgaand aan of tijdens een restauratie of wijziging van een monument.

Bouwhistorisch onderzoek kan uitwijzen hoe de oorspronkelijke constructie van het monument in elkaar steekt. Door de kennis die uit het onderzoek voortkomt is het mogelijk betere restauratieplannen te maken.

Vergunning intrekken

Een vergunning tot wijziging kan worden ingetrokken als de wijziging niet conform de in de toekenning vastgelegde voorwaarden wordt uitgevoerd.

Erfgoedverordening?

De deelverordening aantrekkelijkheid erfgoed Tiel 2020externe-link-icoon is een set regels waarin zowel de rechten en plichten van eigenaars van gemeentelijke monumenten zijn vastgelegd, als de procedures met betrekking tot de aanwijzing van monumenten en de aanvraag van een vergunning tot wijziging of herstel van een monument duidelijk staan omschreven. Zowel de eigenaar als de gemeente is verplicht zich aan de monumentenverordening te houden. Zo moet de gemeente zich bijvoorbeeld strikt houden aan de in de verordening omschreven proceduretermijnen en moet de eigenaar als hij iets aan zijn monument wil wijzigen of herstellen te allen tijde een vergunning aanvragen.

Bouwhistorisch onderzoek

Monumentenzorg is er op gericht zoveel mogelijk van de historische bouwmassa van het monument te bewaren. Het laten uitvoeren van bouwhistorisch onderzoek kan een voorwaarde zijn voor de verlening van een restauratiesubsidie of de toekenning van een vergunning tot wijziging. Met name bij bouwhistorisch onduidelijke situaties kan bouwhistorisch onderzoek nodig zijn voorafgaand aan of tijdens een restauratie of wijziging van een monument.

Bouwhistorisch onderzoek kan uitwijzen hoe de oorspronkelijke constructie van het monument in elkaar steekt. Door de kennis die uit het onderzoek voortkomt is het mogelijk betere restauratieplannen te maken.

Vergunning intrekken

Een vergunning tot wijziging kan worden ingetrokken als de wijziging niet conform de in de toekenning vastgelegde voorwaarden wordt uitgevoerd.